Bong gân và sái cơ - Phòng ngừa và điều trị
Khi nào cần đi khám
Ðối với bong gân, hãy đi khám ngay nếu
- Bạn nghe thấy tiếng khục khi khớp bị chấn thương và bạn không thể cử động khớp hoặc bị sưng nhiều. Hãy chườm lạnh trên đường tới bác sỹ.
- Bạn bị sốt và vùng chấn thương đỏ và nóng. Bạn có thể đã bị nhiễm trùng.
- Bạn bị bong gân nặng. Ðiều trị không đúng hoặc chậm trễ có thể gây tổn thương khớp về lâu dài hoặc đau mạn tính.
- Ðối với sái cơ, hãy đi khám ngay nếu vùng chấn thương bị sưng nhanh và đau nhiều hoặc nếu bạn nghi ngờ có rách cơ hoặc gãy xương. Hãy gọi bác sỹ nếu đau, sưng và cứng không giảm nhiều trong 2 - 3 ngày.
Sàng lọc và chẩn đoán
Với cả bong gân và sái cơ, khó chịu ở vùng chấn thương là chìa khóa để chẩn đoán. Khám có thể thấy sưng, xuất huyết ở khớp hoặc cơ, và nề đỏ. Bác sỹ có thể chỉ định chụp X quang để loại trừ gãy xương hoặc các chấn thương khác ở xương là nguyên nhân gây ra vấn đề.
Ðiều trị
Ðiều trị bong gân hoặc sái cơ tùy thuộc vào mức độ nặng của chấn thương. Với bong gân và sái cơ nhẹ. Bác sỹ sẽ đề nghị các biện pháp tự chăm sóc cơ bản và thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Advil, Nuprin v.v...) hoặc acetaminophen (Tylenol v.v...). Không uống aspirin trong một vài giờ đầu sau khi bị sái cơ vì aspirin làm tăng chảy máu.
Trong trường hợp bong gân và sái cơ nhẹ hoặc vừa, chườm đá lên chỗ đau càng sớm càng tốt để giảm sưng. Trong trường hợp nặng, bác sỹ có thể bất động vùng chấn thương bằng dây đeo hoặc nẹp. Ðôi khi có thể phải mổ.
Phòng ngừa
Các bài tập kéo giãn và sức mạnh trong hoạt động thể thao, là một phần trong chương trình chăm sóc thể lực chung, có thể giúp giảm thiểu nguy cơ bong gân và sái cơ. Nếu bạn dễ bị bong gân, bọc, treo hoặc quấn đầu gối, cổ chân hoặc khuỷu tay có thể giúp ích trong khi hồi phục chấn thương và khi lần đầu tiên trở lại chơi thể thao hoặc hoạt động. Ðối với nhiều người, bọc, treo hoặc quấn là những biện pháp bảo vệ nhất thời tốt nhất. Bạn có thể bảo vệ khớp lâu dài bằng cách tập luyện và chăm sóc cơ quanh khớp đã từng bị chấn thương. Loại băng đeo tốt nhất mà bạn có thể tặng cho mình chính là cơ của bạn. Hãy hỏi bác sỹ về các bài tập thích hợp. Cũng nên dùng giày nâng đỡ và bảo vệ.
Tự chăm sóc
Ðể tự chăm sóc ngay sau khi bị bong gân hoặc sái cơ, hãy thử phương pháp PRICE - bảo vệ (protection), nghỉ ngơi (rest), chườm đá (ice), băng ép (compression), kê cao (elevation).
Bảo vệ. Bất động vùng chấn thương để bảo vệ nó khỏi bị thương thêm. Dùng khăn, nẹp, dây đeo, hoặc túi khí để bất động vùng chấn thương, và dùng gậy hoặc nạng để đi lại.
Nghỉ ngơi. Tránh các hoạt động gây đau, sưng hoặc khó chịu. Nhưng đừng tránh tất cả các hoạt động thể lực. Thay vào đó, hãy nghỉ ngơi tương đối. Ví dụ, khi bị bong gân cổ chân bạn vẫn có thể tập các cơ khác để tránh bị yếu. Bạn có thể dùng xe đạp tập, hoạt động cả hai tay và chân lành trong khi để chân đau nghỉ ngơi bằng cách để trên bàn đạp. Bằng cách này bạn vẫn tập được ba chi và giữ cho tim mạch khỏe mạnh.
Chườm đá. Cho dù bạn đi khám, vẫn cần chườm đá ngay. Dùng túi hoặc chậu đá trong 15-20 phút mỗi lần chườm. Làm lại 2-3 giờ một lần khi thức trong 48-72 giờ đầu tiên. Lạnh làm giảm đau, sưng và viêm ở cơ, khớp và mô liên kết bị chấn thương. Nó cũng làm máu chảy chậm nếu có rách. Nếu vùng đau chuyển màu trắng, ngừng điều trị ngay. Ðây có thể là dấu hiệu bị cóng. Nếu bạn có bệnh mạch máu, đái đường hoặc giảm cảm giác, hãy nói với bác sỹ trước khi chườm đá.
Băng ép. Ðể làm ngừng sưng, băng ép chỗ đau bằng băng chun cho tới khi không sưng thêm. Ðừng quấn chặt quá kẻo cản trở lưu thông máu. Bắt đầu quấn từ chỗ xa tim nhất. Nới băng nếu đau tăng lên, chỗ đau bị tê hoặc sưng dưới chỗ băng.
Kê cao. Ðể giảm sưng, kê vùng bị đau lên cao trên tim, nhất là vào ban đêm.
Trọng lực sẽ giúp làm giảm sưng nhờ dẫn lưu dịch thừa.
Tiếp tục điều trị PRICE cho đến chừng nào nó còn giúp bạn hồi phục. Các thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Advil, Nuprin v.v...) hoặc acetaminophen (Tylenol v.v...) cũng có ích. Nếu bạn muốn chườm nóng chỗ đau, hãy đợi cho đến khi hết sưng.
Sau 2 ngày đầu, bắt đầu cử động nhẹ nhàng vùng bị thương. Bạn sẽ thấy sự cải thiện từ từ tăng dần trong khả năng nâng đỡ cơ thể của khớp hoặc cử động khớp mà không đau.
Bong gân nhẹ và vừa thường khỏi trong 2 - 4 tuần. Nếu đau, sưng và mất ổn định diễn ra dai dẳng, hãy đi khám bác sỹ.
Sưu tầm.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét